24 Temmuz 2013 Çarşamba

ARAPÇA’DA FİİL CÜMLESİ NASIL KURULUR? CÜMLENİN ZAMANI NASIL DEĞİŞTİRİLİR? (2)



Merhaba arkadaşlar

Dün, Arapça basit bir fiil cümlesini nasıl kurabileceğimizi ve zamanını nasıl değiştirebileceğimizi anlatmıştım.


Bugün, dün kurduğumuz örnek cümlenin fiilini kendimize göre nasıl kullanacağımızı anlatacağım.

1.Dili geçmiş zamanlı cümle kurmak:

Dün, “Ali İstanbul’a gitti” cümlesini kurmuştuk.

1. “Gitti” geçmiş zamanda yapılan bir işi ifade eder. Bunun için Arapça’da fiilin mazi şeklini alacağız. Blogumda bulunan (gitti: zehebe) fiilinin mazi olumlu çekiminin olduğu sayfayı açıyorum.



“İstanbula gittim” diyeceğimiz için çekim tablosunun son satırındaki 13 numaralı çekimi alıyorum.


نَحْنُ ذَهَبْـنَا 15
(Nahnu zehebnâ)

Biz gittik

نَحْنُ ذَهَبْـنَا 14
(Nahnu zehebnâ)

İkimiz gittik

أَنَا ذَهَبْـتُ 13
(Ene zehebtu)

Ben gittim


Nefsi mütekellim
(cinsiyet farkı yok)


 (أنا  ene: ben) zamirini, sadece cümlede kendimizi vurgulamak istiyorsak kullanırız. Aksi takdirde kullanmaya gerek yoktur.

Ve cümlenin en sağına bu fiili yerleştiriyoruz.





ذَهَبْتُ




Zehebtu




Gittim



2. “Gitmek” fiili, ( إِلَىilâ) yardımcı harfi ile kullanılan bir fiildir.  Bu harf, (-e,-a) anlamı verir.  Bunu da fiilin soluna yerleştiriyoruz.




إِلَى

ذَهَبْتُ



İlâ

Zehebtu



-a

Gittim


3. Son aşamada gidilen yeri yazarız. 


إسْطَنْبُول

إِلَى

ذَهَبْتُ

İstanbûl

İlâ

Zehebtu

İstanbul

-a

Gittim


Ve tablonun Arapça cümlesini sağdan sola doğru okuruz:

ذهبْتُ إِلَى إِسْطَنْبُول   “Zehebtu ilâ İstanbul”
İstanbul’a gittim.


2. Cümleyi “şimdiki zaman”a çevirmek için:

“İstanbul’a gidiyorum” diyerek, gitme işini şu anda yaptığımızı anlatacaksak fiilin muzari şeklini kullanmamız gerekir.

Blogumda bulunan (gitti: zehebe) fiilinin muzari  olumlu çekiminin olduğu sayfayı açıyorum.

 Son satırdaki 13 numaralı çekimi alıyorum.


نَحْنُ نَذْهَبُ  15
(Nahnu nezhebu )

Biz gidiyoruz

نَحْنُ نَذْهَبُ  14
(Nahnu nezhebu )

 İkimiz gidiyoruz

  أَنَا أَذْهَبُ  13
(Ene ezhebu )

Ben gidiyorum


Nefsi mütekellim


(أنا ene: ben) zamirini, sadece kendimizi özellikle vurgulayacaksak kullanırız. Aksi takdirde kullanmasak da olur.
Aşağıdaki tablonun en sağında bulunan fiili kaldırıp, muzari tablosunda aldığımız çekimi oraya yerleştiriyoruz.


إسْطَنْبُول

إِلَى

ذَهَبْتُ

İstanbûl

İlâ

Zehebtu

İstanbul

-a

Gittim (mazi)


  
إسْطَنْبُول
  
إِلَى
  
أَذْهَبُ

İstanbûl

İlâ

Ezhebu

İstanbul

-a

Gidiyorum (muzari)


 “Şimdiki zaman” cümlemizi bu şekilde kurmuş olduk.
أَذْهَبُ إِلَى إِسْطَنْبُول  “Ezhebu ilâ İstanbul”
İstanbul’a gidiyorum.


4. Cümleyi “Gelecek zaman”a çevirmek için:

Blogumda bulunan (gitti: zehebe) fiilinin istikbal (gelecek zaman)  olumlu çekiminin olduğu sayfayı açıyorum.


Son satırdaki 13 numaralı çekimi alıyorum.



نَحْنُ سَنَذْهَبُ  15
(Nahnu senezhebu)

Biz gideceğiz

نَحْنُ سَنَذْهَبُ  14
(Nahnu senezhebu)

İkimiz gideceğiz

أَنَا سَأَذْهَبُ  13
(Ene se’ezhebu)

Ben gideceğim



Nefsi mütekellim


Cümlemizin en sağına yerleştiriyoruz. 



إسْطَنْبُول


إِلَى


سَأَذْهَبُ

İstanbûl

İlâ

Se’ezhebu

İstanbul

-a

Gideceğim (istikbal)


 سَأذْهَبُ إِلَى إِسْطَنْبُول  “Se’ezhebu ilâ İstanbul”
İstanbul’a gideceğim.

“Gelecek zaman” cümlemizi bu şekilde kurmuş olduk.

Cümleleri olumsuza çevirmek için şu linklerde bulunan 13 numaralı çekimler alınarak, aynı işlem yapılır:

1. Mazi:dili geçmiş zaman olumsuz (Gitmedim)


2. Muzari: şimdiki zaman olumsuz (gitmiyorum, gitmem)


3.Gelecek zaman olumsuz (gitmeyeceğim)



Yarın, bu konuya kaldığımız yerden devam edeceğiz inşallah.



5 yorum:

  1. bazı sitelerde fiil en başa geliyo demişler siz hep özneyi başa aldınız.yardımcı olur musunuz yani nasıl kurucaz biz bu cümleleri

    YanıtlaSil
  2. Tabloları ve arapça cümleleri sağdan sola okumamız lazım. Cümlelere, fiille başladık (zehebtu: gittim). Özneyi başa almadık, fiili başa aldık. yani önce (gittim) diyoruz daha sonra (istanbula) diyoruz.
    zehebtu ila istanbul.
    Bu cümlede özne gizlidir, bitişik te ( تُ )özne sayılır, fiil çekiminde fiile bitişik olarak bulunur (ene:ben) kastedilir.

    YanıtlaSil
  3. sağdan sola okunduğunu biliyorum.
    ama burada أَنَا سَأَذْهَبُ böyle yazdınız.burada özne başta.ama ilk önce fiil olması gerekmez mi

    YanıtlaSil
  4. Fiil çekim tablolarında fiilleri, zamirle beraber veriyorum. Ama fiil cümlesi kurarken onları kullanmadık. "Seezhebu ila istanbul" cümlesinde (ene) zamiri açıkça kullanılmadı ve cümleye (seezhebu) fiili ile başladık.

    YanıtlaSil
  5. peki geçmiş zaman fiilleri özneye ve cinse göre çekimleniyor ya, bu çekimleme fiile göre değişir mi yoksa çekimler hep aynı mıdır?

    YanıtlaSil