Size
bugün seyrettiğim bir filmi tanıtmak istiyorum.
Türkçe’ye
“Tek kişilik köy” olarak çevirebileceğimiz filmin orijinal adı: Semaan köyde (سَمْعَانُ بِالضَّيْعَة)
Simon El
Habre (سيمون الهبر) tarafından Lübnan’da çekilen film, 2008 yapımı, tanıtımda 86 dakika denmesine
rağmen 1 saat 20 dk sürüyor. Konuşmalar Lübnan
lehçesiyle yapılıyor, İngilizce altyazısı var.
Film bir
belgesel niteliğinde. Karlı bir dağlık köy manzarasıyla film başlar. Semaan ile
röportaj yapan kişi, onun yeğenidir. Röportajdan Semaan’ın köye 5 yıl önce
geldiğini öğreniyoruz.
Semaan’ın
yaşadığı köy Lübnan dağlarında bulunuyor. Köyün adı Ain al-Halazoun (عين الحلزون) Semaan köydeki çiftliğinde sakin bir
hayat sürüyor. Şafak vakti ineklerine ve diğer hayvanlara bakıyor ve satacağı ürünleri
hazırlıyor. Neredeyse hurda denebilecek
haldeki eski arabasıyla hayvanlara yem almaya gider.
İnekleri
6-7 tanedir. İneklerine isimler takar. Hanounah, Henno, Rabiiaa, Ghanaja gibi. Atları,
köpekleri ve tavukları da vardır. Atına Beauty, Batbouta, Batbout diye hitap
eder. Onlarla konuşur. İneklerinin sütünü sağıp satarak geçinir. Süt sağma
makinesi bozulmuştur tamire yollar yenisini alacak gücü yoktur çünkü 750
dolardır. O tamirden gelene dek elle sağar ineklerini. Diğer kişilerle beraber Jujube dedikleri hünnap
meyvelerini toplayıp paketler, satarlar.
foto:
Semaan
evli değildir. Savaş yüzünden evlenememiştir. Bir kızla birbirlerini sevmişlerdir.
İsrail Lübnan’ı işgal edince Semaan Suudi Arabistan’a gider. Savaş çıkar. Savaş
zamanı kızla irtibatı kesilir. 10-15 yıl sonra kızı görür. Kız evlenmiş
çocukları olmuştur. Semaan bir daha da evlenmez.
Köy,
1975 - 1990 arası Lübnan iç savaşı sırasında tamamen boşaltılmıştır. Köyün eski
sakinlerinin çoğu Habr ailesindendir, yani akrabadırlar.
Arazileriyle
ilgilenmek için düzenli olarak köye gelip sonra geri dönerler ama evleri yıkılmış
haldedir. Eskiden köyde 45 ev varmış. Halkın çoğu şimdi Mansuriye’ye yerleşmiş.
Eskiden köyde Saint John’s Church adlı bir kilise vardır. O da yıkılmıştır.
Köy sakininin yıkıntıya girerken saygı ifadesi olarak istavroz çıkardığı
görülür.
Köyün eski
sakinleriyle yapılan röportajdan 1982 halkın köyü terk ettiğini öğreniriz. Köy
halkı Hristiyandır. Onlar köyü terk edince evleri yıkılmıştır. Kim yıktı
sorusuna “İsrail füzeleri mi yıktı yoksa sosyalistler (Dürziler) mi yıktı
bilmiyoruz” diye cevap verirler. Köyün perişan hali için duydukları üzüntü
gözlerinden okunur. Filmi seyrederken savaşın insan hayatını nasıl altüst
ettiğini bir kere daha hatırlarız. Eskiden köy halkının birbirini sevdiğini
anlatırlar. Günümüzde aynı sevgi saygının kalmadığını söylerler.
Bir sonraki
sahnede Semaan tavuk yumurtaları haşlar, suya ot atarak onları boyar. Paskalya
zamanıdır. Semaan’ı ziyarete Najeem, Wiam, Yvan, Samira gelir. Hep beraber
sofraya otururlar. Tabouleh (kısır) ve mangalda şiş yapar yerler. Yumurta
tokuştururlar.
Son sahnede
yol kenarında paslı bir tabela görünür:
الصندوق المركزي لِلْمُهَجَّرِين
“merkezi
göçmen fonu”, göçmenlerin köye dönmesi için yardım ediyor
Film, fonda
(Hasadetna’l-alem hasedetna alâ day’atina:
حسدتنا العالم حسدتنا على ضيعتنا
Dünya bizim
köyümüzü kıskandı) şarkısı (mavalı) ile sona erer.
Aşağıda linkini verdiğim videoda
şarkının ilk 3 dakikası uzun hava şeklinde. Filmde, 3 dakikadan sonraki
hareketli bölümü duyuyoruz
