ARAPÇA (GİTTİ : ذهب ZEHEBE) FİİLİNİN ETKEN ORTACI (İSMİ FAİLİ)

Türkçe gramerinde, bir işi yapan kişinin adını gösteren kelime, “etken ortaç” olarak adlandırılır.

Fiil köküne (-en)  eki eklenerek elde edilir.

Örnek: giden, gelen, oturan, açan....

Arapça gramerinde ise bu isimler “ismi fail” olarak adlandırılır.

Arapça’daki ismi failler, Türkçe’ye iki şekilde çevrilir.

1. (-en) ekiyle

2. Şimdiki zaman fiili olarak. Yani fiil köküne (-yor) eki getirilerek.

Örnek:

1. Giden

2. Gidiyor

Arapça’da “gitti” anlamındaki fiil  ذهبzehebe’dir.

Bu fiile çeşitli harfler ekleyerek (giden) kelimesini elde ederiz. Kişi sayısı ve cinsiyete göre çekimleri vardır.

ERKEKLER İÇİN:

ذاهِبُونَ (Zâhibûne) Gidiyorlar Gidenler ( 3 veya daha fazla erkek)

ذَاهِبَانِ (Zâhibâni) Gidiyor Giden (2 erkek)

ذَاهِبٌ (Zâhib) Gidiyor Giden (1 erkek)

Örnek:

1.

عَلِيٌّ  ذَاهِبٌ  إِلَى  الْبَيْتِ

Ali zâhib  ile’l-beyt

Ali eve gidendir. Ali eve gidiyor.

-e	İlâ	إِلَى
Ev	El-beyt	اَلْبَيت

2.

عَلِيٌّ وَ مَحْمُودٌ  ذَاهِبَانِ  إِلَى  الْبَيْتِ

Ali ve Mahmûd zâhibâni  ile’l-beyt

Ali ve Mahmut eve gidendir. Ali ve Mahmut eve gidiyor.

3.

عَلِيٌّ وَ مَحْمُودٌ وَ عُثْمَانُ  ذَاهِبُونَ  إِلَى  الْبَيْتِ

Ali ve Mahmûd ve Usmân zâhibûne  ile’l-beyt

Ali, Mahmut ve Osman eve gidenlerdir. Ali, Mahmut ve Osman eve gidiyorlar.

KADINLAR İÇİN:

ذَاهِبَاتٌ (Zâhibât) Gidiyorlar Gidenler (3 veya daha fazla kadın)

ذَاهِبَتَانِ (Zâhibetâni) Gidiyor Giden (2 kadın)

ذَاهِبَةٌ (Zâhibe) Gidiyor Giden (1 kadın)

Örnek:

1.

عَائِشَة  ذَاهِبَة  إِلَى  الْبَيْتِ

Âişe zâhibe ile’l-beyt

Ayşe eve gidendir. Ayşe eve gidiyor.

2.

عَائِشَة وَ فَاطِمَة  ذَاهِبَتَانِ  إِلَى  الْبَيْتِ

Âişe ve Fâtime zâhibetâni  ile’l-beyt

Ayşe ve Fatma eve gidendir. Ayşe ve Fatma eve gidiyor.

3.

عَائِشَة وَ فَاطِمَة وَ زَيْنَبُ  ذَاهِبَاتٌ  إِلَى  الْبَيْتِ

Âişe ve Fâtime ve Zeyneb zâhibât  ile’l-beyt

Ayşe, Fatma ve Zeynep eve gidenlerdir. Ayşe, Fatma ve Zeynep eve gidiyorlar.