ARAPÇA'DA ERİL (MÜZEKKER) İSİMLER NASIL ÇOĞUL YAPILIR? İSMİN HALLERİNE GÖRE NASIL KULLANILIR?

CEMİ MÜZEKKER SALİM     (KURALLLI ERİL ÇOĞUL)

Eril isimlerin sonuna (uzatma vavı) ve (nun) eklenerek elde edilir.

(ونَ ) İsmin sonu (ûne) olarak okunur.

Öğretmenler (Muallimûne)	مُعَلِّمُونَ		Öğretmen (Muallim)	مُعَلِّمٌ
Öğretmenler (Muderrisûne)	مُدَرِّسُونَ		Öğretmen (Muderris)	مُدَرِّسٌ
Mühendisler (Muhendisûne)	مُهَنْدِسُونَ		Mühendis (Muhendis)	مُهَنْدِسٌ
Müslümanlar (Muslimûne)	مُسْلِمُونَ		Müslüman (Muslim)	مُسْلِمٌ
İman edenler (Mu’minûne)	مُؤمِنُونَ		İman eden (Mu’min)	مُؤمِنٌ
Müşrikler (Muşrikûne)	مُشْرِكُونَ		Müşrik (Muşrik)	مُشْرِك
Kâfirler (Kâfirûne)	كَافِرُونَ		Kâfir (Kâfir)	كَافِرٌ
İyi insanlar (Sâlihûne)	صَالِحُونَ		İyi insan (Sâlih)	صَالِح
Zulmedenler (Zâlimûne)	ظَالِمُونَ		Zulmeden (Zâlim)	ظَالِم
Memurlar (Muvazzafûne)	مُوَظَّفُونَ		Memur (Muvazzaf)	مُوَظَّف
Aşçılar (Tabbâhûne)	طَبَّاخُونَ		Aşçı (Tabbâh)	طَبَّاخ
Müdürler (Mudîrûne)	مُدِيرُونَ		Müdür (Mudîr)	مُدِير
Sanatçılar (Fennânûne)	فَنَّانُونَ		Sanatçı (Fennân)	فَنَّان
Mısırlılar (Mısriyyûne)	مِصْرِيُّونَ		Mısırlı erkek (Mısriyy)	مِصْرِيّ
Iraklılar (Irâkiyyûne)	عِرَاقِـيُّونَ		Iraklı erkek (Irâkiyy)	عِرَاقِيّ

KURALSIZ ERİL ÇOĞULLAR

Bazı eril isimler üstteki kurala uymazlar. Kelimelerin tekilinin şekli değiştirilerek çoğul hale gelir. Sözlüğe bakarak öğrenilir.

Profesörler (Esâtize)	أَسَاتِذة		Profesör (Ustâz)	أُسْتَاذ
Öğrenciler (Tullâb)	طُلَّاب		Öğrenci (Tâlib)	طَالِب
Öğrenciler (Telâmîz)	تَلَامِيذ		Öğrenci (Tilmîz)	تِلْمِيذ
Oğlanlar (Evlâd)	أَوْلَاد		Oğlan çocuk (Veled)	وَلَد
Doktorlar (Etibbâ’)	أَطِبَّاء		Doktor (Tabîb)	طَبِيب
İmamlar (Eimme)	أَئِمَّة		İmâm (İmâm)	إِمَام
Adamlar (Ricâl)	رِجَال		Adam (Racul)	رَجُل
Bilginler (Ulemâ’)	عُلَمَاءُ		Bilgin (Âlim)	عَالِم
Bakanlar (Vuzerâ’)	وُزَرَاءُ		Bakan (Vezîr)	وَزِير
Başkanlar (Ruesâ’)	رُؤسَاء		Başkan (Reîs)	رَئِيس
Erkek torunlar (Ahfâd)	أَحْفَاد		Erkek torun (Hafîd)	حَفِيد
Bebekler, çocuklar (Etfâl)	أَطْفَال		Bebek, çocuk (Tıfl)	طِفْل
Dedeler (Ecdâd)	أَجْدَاد		Dede (Cedd)	جَدّ
Babalar (Âbâ’)	آبَاء		Baba (Eb)	أَب
İşçiler (Ummâl)	عُمَّال		İşçi (Âmil)	عَامِل
Hakemler (Hukkam)	حُكَّام		Hakem (Hakem)	حَكَم

A) Kurallı eril kelimeler, cümlede (ismin yalın halinde) ve özne olarak gelirse, 

sonu (ûne) olarak biten şekli kullanılır.

1. İsim cümlesinde kullanımı:

Müslümanlar camidedir.

El- muslimûne fi’l-mescid

اَلْمُسْلِمُونَ فِي الْمَسْجِدِ

2. Fiil cümlesinde kullanımı:

Müslümanlar gitti

Zehebe’l-muslimûne

ذَهَبَ الْمُسْلِمُونَ

B) Bu kelimeler, cümlede (ismin -i, -e, -de, -den hali ve iyelik halinde) olarak kullanılacaksa üstteki şekilleri kullanılmaz.

( ون) (ûne) ekindeki (vav) harfi atılarak (uzatma ye’si) konur ve kelimenin sonu ( ين) (îne) olarak okunur.

1. İsmin –i hali:

Müslümanları gördüm.

Raeytu’l-muslimîne

رَأَيْتُ الْمُسْلِمِينَ

2. İsmin –e hali:

Müslümanlara baktım.

Nazartu ile’l-muslimîne

نَظَرْتُ إِلَى الْمُسْلِمِينَ

3. İsmin –de hali:

Müslümanlarda

Fi’l-muslimîne

فِي الْمُسْلِمِينَ

4. İsmin –den hali:

Müslümanlardan

Mine’l-muslimîne

مِنَ الْمُسْلِمِينَ

5. İyelik hali (Arapça isim tamlamasında, soldaki kelime olunca)

Müslümanların kitabı

Kitâbu’l-muslimîne

كِتَابُ الْمُسْلِمِينَ

KELİMELERİN ÇOĞULLARINI SÖZLÜKTE BULMAK:

Kurallı eril kelimelerin çoğulları sözlükte  ( ج  ــون  ) olarak gösterilir. Cim harfi (Çoğul:cemi جمع) kelimesini simgeler.

Eğer kurala uymayan bir kelime ise, çoğulu parantez içinde ayrı bir kelime olarak verilir.

Örnek:

1. مُعَلِّم  kelimesi kurala uyan bir kelimedir. Yanına ( ج  ــون ) konmuş. Yani bu kelimenin sonuna (ــون) ekleyip çoğul yaparız.

 مُعَلِّمُون (Muallimûne) Erkek hocalar (ilkokul hocaları)

2.  مُدَرِّس  kelimesi kurala uyan bir kelimedir. Yanına ( ج  ــون  ) konmuş. Yani bu kelimenin sonuna (ــون) ekleyip çoğul yaparız.

 مُدَرِّسُون (Muderrisûne) Erkek hocalar

3. أُسْتَاذ kelimesi kurala uymayan bir kelimedir. Yanına (أَسَاتذة ) konmuş. Yani bu kelimenin çoğuludur. (ـون )  ile çoğul yapılmaz.

أَسَاتذة : (Esâtize) Öğretmenler, profesörler